СПОРТ ЧИҢӀС ТУТТЫ

359 16 мая 2018 | Асхыс Чайааны

Очы пайрам. Пістің чонның пурунғыдаң хайраллал халған спорт кӧрімнерінҷе марығларда Хакасияның ӱгренӌілері сыбыра хынып араласчалар, чиңіс тударға кӱстенчелер.

Очы пайрам ікі чылда пір хати поладыр. Аны Хакасияның ӱгренҷілері аразындағы спорт мариина санапчалар. Аймах-городтардаң чыылысхан командаларны Ағбанда чалахай удурлапчалар Н.Ф.Катановтың адынаң Хакас гимназия-интернаттың ӱгренҷілері - марығ ээлері.

Кибір хоостыра аалҷыларға айран-талған читірілче. Анаң оларны тӧрзер иртірчелер, Очы пайрам оңдайларынаң таныстырчалар. Марығлар пасталар алнында ӱгренҷілерні алғыстааннар паза чиңістер тударға алғааннар Хакасияның ӱгредіг паза наука министрі Лариса Гимазутина, Хакасияның национальнай паза территориальнай политика министрі Михаил Побызаков, Н.Ф.Катановтың адынаң гимназия-интернаттың директоры Марина Сагатаева.

Алғыстас сӧстері соонда марығ ээлері аалҷыларға улуғ нимес ойын кӧзіткеннер. Чайаачы кӧңніліг оолах-хызыҷахтар табырах оңдайда иртчеткен теелбектер толдырғаннар паза хакас-орыс сарыннарын кееркестіг кӧглееннер.

Анаң марығлар пасталыбысханнар. Хакасияның прай даа аймахтарынаң, Ағбан, Харатас, Сорығ городтардаң чыылысхан ӱгренҷілер кӱстерінең паза устарынаң сынас сыхханнар. Че спорттың ол алай пу кӧрімінҷе иртірілчеткен марығны пастир алнында аның оңдайларынаңар чарыда чоохтап, кӧзіт пирчеткеннер. Анзы оңарылыстығ, тоғыртын кӧріп одырарға хаҷан даа оой. Че позың, тӱрілген арғамҷыны холға алып, сым турчатхан чечпені дее урухтап кӧр. Алай, чібек хур хурчанып, хакас кӱрезінде аралазып, пірее алып-кӱлӱкті сас ойда тастабыс.

Аннаңар улуғ класстарда ӱгренчеткен оол-хыстарның чӱрексінчеткені харахха кӧріндіре полған. Уламох пасха командадағылар аразында чалғысхан халзаң, хайди поларын даа пілбинібісчезің. Физкультура ӱгретчізі алай школа директоры, пасха орында піреезін марыға тимнеп, чиңіске кӧӧктірчетсе, саңай маң чох полыбысча ағаа. Ол сылтағнаң пасхазынзар кӧрерге, олардаң ӱгренерге килісче.

Охчаадаң таңма атчатханның мариин кӧрерге кірчеткенімде, ырах ниместе таныс кізі орта пол парған. Че Пыдырахтағы школаның директоры Анастасия Кулумаева, ӱгренҷілерінең чоохтазып ала, аар-пеер дее хылчаңнабин, пасха орынзар ирте халған. Хайдағ-да хызыҷахты чиңіс тударға матап кӧӧктірчеткен.

Охчаадаң таңма атарға тимненчеткен ӱгренҷілернін ады-солаларын сыныхти кӧрібіскенімде, Пыдырахтағы школадаң пу марығда Владислав Тодозаков араласчаттыр. Чоохха киліскенде, марығның пу кӧрімінде ол ікінҷі орын алған.
Чоохтирға кирек, пістің чонның пурунғыдаң хайраллал халған спорт кӧрімнерінҷе марығлар уғаа хазыр оңдайда ирткеннер. Уламох хайда кӱс ле нимес, ідӧк сӱме-кӧйтіктеніс киректелчетсе. Мында кӧзідімге ағаснаң тартызарын аларға чарир. Поғда пӱдістіг ооллар, артых кӱстеріне иртіре ізеніп, чиңіс оой ла тударбыс тіп сағынған поларлар. Сынында кирек андағ полбиндыр. Кӱчӱн дее ооллар, кӧйтік сӱмее кіріп, пасхаларына утыр салчатханнар.

Хакас кӱрезін кӧрерге кем хынминча. Улуғ класстарның ӱгренҷілері кибісте наа кізі ниместер, олаңай кӱреснең алай грек-рим кӱрезінең айғасчалар. Аннаңар харбазығ оңнығ хазыр парбаан. Кӱресчілерні ал-алынҷа кӧдірімнерге пӧл салтырлар.

Іди 66 кг кӧдірімде пастағы орын ӱчӱн кибіс ээзі Данил Саков паза Пыдырахтаң килген Айдар Султреков хабыза халғаннар. Хысхырыс, сығырыс ӱр нимеске дее тохтабинчатхан. Ӧтіг ӱнніг хыстар Данил Саковты чиңіске кӧӧктірчелер. Айдар, грек-рим кӱрезінңе спорт узына кандидат, утырарға сағынминдаача. Че кибіс ээзі удурласчаан на удурласча, тӧдір пазынминча. Хысхырыстар уламох тыыпча - кем утып алар ни? 
Аалҷы чиңіс тутхан. Данил Саковха, тізең, «Чиңіске кӱстенген ӱчӱн» сыйых пирілген.

- Очы пайрамның мариин пӱкӱлее алза, мында спорт чиңiс тутты полар. Аның араласчылары ибзер ачых-чарых кӧңніліг айланчалар, - ӱлесче сағыстарынаң Ис аалдағы школаның физкультура ӱгретчізі Валерий Сагалаков.

Автор : Анатолий СУЛТРЕКОВ
 

Комментировать